Vẩy nến là bệnh tự miễn ngoài da gây nên những tổn thương da sưng, viêm đỏ và có vẩy trắng. Tuy hiện nay chưa có phương pháp chữa bệnh khỏi hoàn toàn nhưng người bệnh có thể kiểm soát các triệu chứng vẩy nến thông qua nhiều cách, trong đó có sử dụng thuốc điều trị vẩy nến cyclosporine. Vậy, thuốc này có ưu, nhược điểm gì?
Cẩn trọng: Thuốc điều trị vẩy nến cyclosporine là con dao 2 lưỡi
Cyclosporine là thuốc điều trị vẩy nến thông dụng hiện nay. Bên cạnh những hiệu quả tích cực trong việc giảm triệu chứng bệnh, thuốc này có nhiều tác dụng phụ nguy hiểm mà người bệnh cần thận trọng.
Cyclosporine là gì và nó hoạt động như thế nào?
Cyclosporine là một loại thuốc ức chế miễn dịch được sử dụng lần đầu tiên để ngăn ngừa thải ghép ở những bệnh nhân ghép tạng. Năm 1997, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã phê chuẩn sử dụng thuốc này cho người lớn bị bệnh vẩy nến nặng và các bệnh tự miễn khác.
Cyclosporine ức chế hệ thống miễn dịch và làm chậm sự phát triển của các tế bào miễn dịch, từ đó giúp cải thiện các triệu chứng của bệnh vẩy nến.
Cyclosporine được sử dụng như thế nào?
Cyclosporine được uống hàng ngày bằng viên nang hoặc dạng lỏng. Dạng lỏng phải được pha loãng để sử dụng, tốt nhất là trộn với nước cam ở nhiệt độ thường hoặc nước táo ép, bạn không nên trộn với nước ép bưởi. Việc sử dụng cyclosporine phải được thực hiện theo lịch nhất quán.
Cyclosporine có thể làm giảm nhanh triệu chứng vẩy nến. Bạn có thể nhận thấy sự cải thiện bệnh vẩy nến sau 2 tuần điều trị, đặc biệt là sử dụng với liều mạnh hơn. Tuy nhiên, bạn có thể phải đợi từ 3 đến 4 tháng để đạt được hiệu quả kiểm soát bệnh tối ưu.
FDA khuyến cáo cyclosporine không được sử dụng lâu hơn một năm. Tuy nhiên, không có hướng dẫn cụ thể về thời gian bạn nên tránh xa cyclosporine trước khi tiếp tục điều trị.
Ai không nên dùng cyclosporine?
Không dùng cyclosporine nếu bạn có:
- Một hệ miễn dịch bị tổn hại nghiêm trọng
- Chức năng thận bất thường
- Tăng huyết áp
- Ung thư hoặc tiền sử ung thư (ngoài ung thư da tế bào cơ bản hoặc vẩy)
- Bị gút nặng
Ngoài ra, không dùng cyclosporin nếu bạn:
- Mang thai hoặc cho con bú
- Đang trải qua điều trị bức xạ.
Những rủi ro là gì?
Người bệnh đang được điều trị bằng PUVA (liệu pháp ánh sáng), methotrexate (một loại thuốc điều trị bệnh vẩy nến) hoặc các thuốc ức chế miễn dịch khác UVB hoặc xạ trị có nguy cơ cao bị ung thư da khi dùng cyclosporine. Các nguy cơ khác với cyclosporine bao gồm tổn thương thận. Bác sĩ sẽ theo dõi chức năng thận của bạn trước và trong khi điều trị. Bệnh nhân cũng có thể phát triển tăng huyết áp khi dùng thuốc này, nên việc kiểm tra huyết áp thường xuyên là rất quan trọng.
Hiệu quả tiêm chủng có thể kém hơn nếu bạn đang dùng cyclosporine. Hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn nếu bạn có kế hoạch tiêm chủng.
Các tác dụng phụ của cyclosporine là gì?
- Chức năng thận giảm
- Đau đầu
- Tăng huyết áp
- Cholesterol tăng cao
- Tăng trưởng tóc quá mức
- Cảm giác ngứa ran hoặc rát ở cánh tay hoặc chân
- Da nhạy cảm
- Tăng trưởng mô nướu răng
- Các triệu chứng giống như cúm
- Đau bụng
- Mệt mỏi
- Đau cơ, xương hoặc khớp
Tương tác thuốc khi dùng cyclosporine
Có nhiều loại thuốc tương tác với cyclosporine. Chúng bao gồm một số thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm, thuốc chống nấm, thuốc tiêu hóa, thuốc chẹn kênh canxi và thuốc chống co giật, các loại thuốc OTC như aspirin và ibuprofen.
Hãy tránh ăn bưởi trong khi dùng cyclosporine và nói chuyện với bác sĩ của bạn về lượng thực phẩm giàu kali như chuối, cà chua, nho khô và cà rốt bạn có thể có trong chế độ ăn uống của bạn. Cyclosporine có thể làm tăng lượng kali trong máu của bạn.
Bạn có thể tự điều trị vẩy nến tại nhà hay không?
Theo các chuyên gia y tế, bạn có thể điều trị vẩy nến tại nhà thông qua việc thay đổi thói quen sống một cách lành mạnh, khoa học, kết hợp với việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ và sử dụng kết hợp các sản phẩm tăng cường hệ miễn dịch, giúp cải thiện bệnh hiệu quả, an toàn.
Nguyên nhân của bệnh vẩy nến là do gen di truyền và sự suy yếu trong hệ miễn dịch do các yếu tố môi trường, thói quen sống thiếu lành mạnh. Chính vì thế, điều đầu tiên để ngăn ngừa và giảm thời gian điều trị bệnh là tránh xa tất cả các yếu tố có thể kích hoạt vẩy nến, bao gồm:
- Thường xuyên vận động, tích cực tập thể dục thể thao: Bạn nên tập luyện ít nhất 30 phút/ngày và ít nhất 5 ngày mỗi tuần. Điều này giúp tăng cường hệ thống miễn dịch của bạn, chống lại các bệnh tự miễn, trong đó có vẩy nến.
- Hạn chế sử dụng rượu, bia: Rượu, bia là kẻ thù của sức khỏe, không chỉ ảnh hưởng đến gan, hệ thống thần kinh,… mà còn làm suy yếu hệ miễn dịch và gây kích hoạt vẩy nến.
Bệnh nhân vẩy nến cần hạn chế rượu bia
- Bỏ hoặc không sử dụng thuốc lá: Nhiều người thường bao biện cho thói quen hút thuốc lá là để giảm stress, căng thẳng vì thế, dù biết khói thuốc lá rất độc hại nhưng vẫn hút thuốc, gây nên rất nhiều bệnh, trong đó có vẩy nến. Điều này là do hút thuốc lá làm suy giảm hệ thống miễn dịch, kích hoạt vẩy nến bùng phát.
- Sử dụng thuốc đúng chỉ định và không tự ý sử dụng thuốc: Người Việt thường có thói quen sử dụng thuốc vô tội vạ mà không lường hết được những hậu quả của thói quen này. Một trong những hậu quả của việc này là gây nên bệnh vẩy nến.
- Không biết bảo vệ da: Da bị cháy nắng, da quá khô cũng gây nên bệnh vẩy nến.
- Chấn thương da như các vết trầy xước, vết cắn của côn trùng, vết tiêm chủng, xăm mình cũng có thể gây nên bệnh vẩy nến. Vì thế, hãy cẩn trọng và vệ sinh da sạch sẽ.