Dược sĩ Thu Hiền
Lupus ban đỏ là bệnh tự miễn nguy hiểm, có thể ảnh hưởng đến da, phổi, thận, hệ thần kinh trung ương,… Rất nhiều người bị lupus ban đỏ biến chứng thận, phải chạy thận nhân tạo, khiến người bệnh và gia đình mệt mỏi, chán nản. Vậy triệu chứng của tình trạng này là gì và cách điều trị lupus ban đỏ ra sao để tránh các biến chứng nguy hiểm khác? Mời bạn đọc thông tin trong bài viết sau!
Lupus ban đỏ biến chứng thận là gì?
Lupus ban đỏ là một bệnh tự miễn, điều này có nghĩa là hệ thống miễn dịch thường bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật sẽ quay ra chống lại chính cơ thể. Điều này gây hại cho các cơ quan và mô của bạn.
Có hai loại lupus ban đỏ:
- Lupus ban đỏ hệ thống (SLE) là dạng lupus gây hại cho da, khớp, thận và não, thậm chí dẫn đến tử vong.
- Lupus ban đỏ thể thông thường chỉ ảnh hưởng đến làn da của bạn.
Thận là một phần của hệ tiết niệu, bao gồm hai niệu quản, bàng quang và niệu đạo. Trong cơ thể, thận chịu trách nhiệm:
- Duy trì đúng lượng và loại dịch cơ thể.
- Loại bỏ chất thải và các chất độc hại.
- Điều chỉnh các hormone (sứ giả hóa học) giúp kiểm soát huyết áp và lượng máu.
Viêm nephron (các cấu trúc bên trong thận lọc máu) được gọi là viêm cầu thận, hoặc viêm thận. Viêm thận lupus là thuật ngữ được sử dụng khi lupus gây viêm ở thận, khiến chúng không thể loại bỏ chất thải ra khỏi máu hoặc kiểm soát lượng chất lỏng trong cơ thể bạn. Điều này khiến chất thải tích tụ trong máu và gây phù cho cơ thể. Nếu không được điều trị, viêm thận có thể dẫn đến sẹo và tổn thương vĩnh viễn, dẫn đến suy thận mạn tính (ESRD). Những người bị ESRD cần lọc chất thải cơ thể thường xuyên bằng máy (lọc máu) hoặc ghép thận để có ít nhất một quả thận hoạt động bình thường.
Viêm thận lupus thường phát triển trong vòng 5 năm đầu tiên sau khi các triệu chứng của bệnh lupus bắt đầu. Nó chủ yếu ảnh hưởng đến những người từ 20 – 40 tuổi. Trong giai đoạn đầu của viêm thận lupus, các triệu chứng thường không rõ ràng. Thông thường, biểu hiện đầu tiên của viêm thận lupus là tăng cân và phù ở bàn chân, mắt cá chân, bàn chân, bàn tay và mí mắt. Tình trạng này tồi tệ trong suốt cả ngày. Ngoài ra, nước tiểu của bạn có thể có bọt hoặc màu đỏ. Những dấu hiệu đầu tiên của viêm thận lupus thường xuất hiện trong các xét nghiệm lâm sàng trên nước tiểu. Người ta ước tính rằng, có tới 60% những người bị lupus trưởng thành, 2/3 số trẻ em bị lupus sẽ phát triển các biến chứng thận cần được đánh giá và điều trị y tế.
Không phải tất cả các vấn đề về thận ở những người bị lupus là do viêm thận lupus. Những rối loạn thận liên quan đến lupus khác bao gồm:
- Nhiễm trùng thận: Lupus thường không gây nhiễm trùng thận. Tuy nhiên, các loại thuốc dùng để điều trị lupus và viêm thận lupus ức chế hệ thống miễn dịch, khiến người mắc dễ bị nhiễm trùng, kể cả nhiễm trùng thận.
- Nhiễm trùng đường tiết niệu, gây ra đi tiểu thường xuyên hoặc nóng rát khi đi tiểu khá phổ biến.
- Giữ nước hoặc thậm chí mất chức năng thận có thể là tác dụng phụ của thuốc chống viêm không steroid (NSAID) và các loại thuốc như aspirin.
- Viêm thận kẽ: Đây là viêm mô liên kết bên trong cầu thận, có thể là tác dụng phụ của thuốc chống viêm hoặc kháng sinh.
- Hình thành huyết khối và viêm mạch: Hai triệu chứng lupus liên quan đến máu, có thể làm hỏng thận và thậm chí gây suy thận.
- Viêm bàng quang lupus: Đây là tình trạng viêm niêm mạc bàng quang, gây ra đi tiểu thường xuyên và liên quan đến khó chịu ở bụng, bao gồm nôn mửa, giảm cân.
Lupus ban đỏ biến chứng thận
Các xét nghiệm kiểm tra viêm thận lupus
Để biết có bị viêm thận lupus hay không, bác sĩ có thể yêu cầu bạn làm các xét nghiệm sau:
- Xét nghiệm nước tiểu: Thận xử lý chất thải của cơ thể bạn. Do đó, xét nghiệm mẫu nước tiểu có thể cho thấy chức năng hoạt động của thận có bình thường hay không. Các xét nghiệm phổ biến nhất là tìm kiếm tế bào (các mảnh tế bào thường được tìm thấy trong máu hoặc những mảnh của ống thận) và protein niệu (protein được đổ vào cơ thể vì thận của bạn không lọc chất thải đúng cách).
- Xét nghiệm máu: Một số xét nghiệm máu có thể cung cấp thông tin về tổn thương thận và cơ thể bạn lọc chất thải tốt như thế nào. Xét nghiệm máu creatinine thường được tiến hành cùng với xét nghiệm nitơ, urê máu (BUN) để đánh giá chức năng thận. Sự kết hợp của nồng độ creatinine trong máu và nước tiểu có thể được sử dụng để tính toán độ thanh thải creatinin. Điều này đo lường mức độ hiệu quả của thận khi lọc các phân tử nhỏ như creatinine ra khỏi máu. Những phép đo creatinine huyết thanh (cùng với tuổi, cân nặng và giới tính của bạn) được sử dụng để tính toán mức lọc cầu thận ước tính (EGFR), được sử dụng như một xét nghiệm sàng lọc nhằm tìm bằng chứng về tổn thương thận.
- Sinh thiết thận: Sinh thiết thận được thực hiện trong bệnh viện. Bạn sẽ được yêu cầu nằm sấp, sau đó bác sĩ sẽ xuyên một cây kim rất mỏng, dài qua da lưng và lấy một mảnh mô nhỏ ra khỏi một trong hai quả thận. Các mô sẽ được kiểm tra dưới kính hiển vi để xác định mức độ viêm hoặc sẹo.
Cách điều trị viêm thận lupus hiệu quả
Lupus ban đỏ được điều trị bằng các loại thuốc ngăn chặn hệ thống miễn dịch của cơ thể bạn. Chúng bao gồm những loại thuốc như steroid (corticosteroid) và thuốc chống sốt rét. Tình trạng bệnh của mỗi người là khác nhau và bác sĩ sẽ đưa ra một kế hoạch điều trị phù hợp với bạn.
Với những người bị viêm thận lupus, các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:
- Sử dụng corticosteroid và thuốc ức chế miễn dịch: Những loại thuốc này được sử dụng để làm dịu hệ thống miễn dịch và ngăn chặn nó tấn công cầu thận của bạn.
- Thuốc ức chế men chuyển và ARB: Đây là những loại thuốc huyết áp được sử dụng để làm giảm protein và kiểm soát huyết áp.
- Thuốc lợi tiểu: Những loại thuốc này giúp cơ thể bạn giảm giữ nước và điều trị tình trạng phù.
- Thay đổi chế độ ăn uống: Một số thay đổi chế độ ăn uống có thể cần thiết, như giảm muối (natri) và protein trong thực phẩm giúp làm giảm tải chất thải lên thận.
